Botanisch tableau van gedroogde planten uit het 450 jaar oude Leonhard Rauwolf Herbarium (1535–1596), met planten uit Syrië, Palestina, Libanon, en Egypte.

Ondanks hun leeftijd van 450 jaar verkeren de planten – inclusief de fragiele blaadjes en stengeltjes – nog altijd in verrassend goede staat, en dat intrigeerde mij. Ook is het bijzonder dat de soorten die in het tableau zijn verwerkt vandaag de dag nog steeds groeien en niet zijn uitgestorven.

Met dank aan Naturalis Biodiversity Center in Leiden.

Tableau met blad en bloemen van de hand van meesterschilder Abraham Mignon (1640 – 1679)

Mignon stond bekend om zijn briljante, kleinschalige stillevens, die in de Gouden Eeuw - en lange tijd daarna - werden bewonderd. Als leerling van Jacob Marrell en Jan Davidsz. de Heem ontwikkelde hij een verfijnde schildertechniek.Mijn oog viel op het gekrulde blad, zo gedetailleerd geschilderd dat het bijna echt lijkt. Dit blad speelt dan ook de hoofdrol in dit tableau, in afwisseling met de prachtig geschilderde rode bloemen van Mignon, die in het spel met het blad nog sterker naar voren komen.

Met dank aan Rijksmuseum Amsterdam.

In de tijd van David Heinrich Hoppe (1760–1846) werd gezocht naar manieren om planten te dupliceren en te publiceren, zodat botanische kennis kon worden gedeeld.

Een pas ontdekte techniek was natuurdruk: hierbij werd een plant in inkt gedrenkt en vervolgens tussen twee vellen papier geplaatst en flink aangedrukt om een gedetailleerde afdruk te verkrijgen. Van deze afdruk werd een ets gemaakt, die vervolgens naar de drukker ging voor publicatie in boeken. Hoppe was één van de eersten die met deze techniek werkte en bereikte hiermee een prachtig resultaat van de planten die hij onderzocht in de Oostenrijkse alpen. Dit botanisch tableau in duotone staat goed in een interieur met natuurtinten

Dit botanisch tableau is een mix van duotone stippelgravures van Pierre François LeGrand (1743 – 1824), naar werken van Gérard van Spaendonck (1746 – 1822), afgewisseld met chrysanten geschilderd door Piet Mondriaan (1872– 1944) en botanische illustraties van minder bekende kunstenaars zoals Walter Hood Fitch, Andringa  en Carel Adolph Lion.Mondriaan staat vooral bekend om zijn abstracte schilderijen, maar hij maakte meer dan honderd bloemenschilderingen. Hij beeldde voornamelijk gecultiveerde soorten af, zoals chrysanten en amaryllissen, wat zijn interesse in de ‘moderne natuur’  verraadt. 

Met dank aan Rijksmuseum Amsterdam.

Botanisch tableau van de vele dagelijkse schetsen van Jan Brandes.

Brandes zette in 1778 voet aan wal op Java – het huidige Indonesië – als predikant. Na een jaar verloor hij zijn vrouw Anna en verwerkte zijn verdriet door dagelijks scènes uit het alledaagse leven te tekenen. Zijn werk intrigeert me enorm, omdat er, voor zover bekend, geen andere tekeningen bestaan die zo gedetailleerd het verhaal vertellen van het koloniale leven en de biodiversiteit in de 18e eeuw. Niet alleen in Indonesië, maar ook in Sri Lanka en Zuid-Afrika, waar hij na zijn tijd in Indonesië enkele jaren met zijn zoon verbleef. Zijn documentair-achtige schetsen zijn van een bijzondere naïeve schoonheid.

Met dank aan Rijksmuseum Amsterdam.